Ik beken: ik was een van die 180 lokale organisatoren van Sing for the Climate, de landelijke campagne die aandacht vroeg voor de klimaatopwarming en de klimaatconferentie van Doha. Ik vond dat ik iets moest doen, omdat tijdens mijn leven de wereldbevolking verdrievoudigd is, de niet-duurzame consumptie verveelvoudigd en de vervuiling onhoudbaar geworden. Dat we wereldwijd op een catastrofe aankoersen (maar dat we daar iets aan kunnen doen, als we dat willen) is mijn schuld, voor minstens een zevenmiljardste. Onderschat dat niet.

De actie werd een succes. In één weekend zongen tachtig­duizend mensen "voor het klimaat" en 's anderendaags verschenen er kritische opiniestukken in de krant: dat zulke acties weinig zoden aan de dijk zetten omdat de baksfietsvlaming voor eigen kerk preekt en dat die acties de gewone m/v niet bereiken. Mooi zo. Nog een dag later wijdde Urbaan De Becker, meesterlijk zoals altijd, er het dagboek van Nieuwe Feiten aan op Radio 1. Ik heb van de reactie van Urbaan het meest genoten. Hij hoort vooral dat er weer gemakkelijk naar de politici wordt geroepen en dat de modale klimaatzanger zelf zijn leefgewoonten niet verandert. Ik hoop maar dat ik het een beetje goed samenvat, want ik begrijp hun kritiek wel.

Ik begrijp de kritiek, ik begrijp ze nu en ik begreep ze toen ik drie maanden geleden de oproep van Sing for the Climate voor het eerst hoorde. En ik begreep ze zeker toen ik in augustus besloot mee te werken door in mijn eigen dorp een lokale editie te organiseren omdat het al te gemakkelijk is om bij die kritiek te blijven zitten. Omdat waar de critici stoppen, het denken pas begint.

In mijn gemeente kwam zondagochtend, in een kille druilregen, zonder BV's en zonder podium, 2,5% van de totale bevolking zingen. We kunnen dat een succes vinden - of we kunnen pruilen om de 97,5% die weg bleef.

Die 2,5% dus, prekend voor hun eigen kerk. De volgende keer mag de preek wat mij betreft kloeker geschreven worden, harder dan de politiek correcte, modieuze woorden van het liedje Do It Now. We mogen het duidelijker maken dat we pleiten voor doortastende initiatieven die we niet altijd prettig zullen vinden. Ingrijpende maatregelen die we hard zullen voelen, wij allen, rijk en arm, noord en zuid, jong en oud. Minder hard dan wanneer we niets doen, dat wel, maar vroeger en niet gedwongen door de omstandigheden (juist om die omstandigheden voor te zijn). Nu hoor ik u smuilen dat die 2,5% gauw zal slinken als mensen dat beseffen. Tot 0,25% misschien.

Goed, 0,25%. Die kan van Gert Goeminne (in DS) beter niet gaan zingen, in naam van het klimaat. Want zo schrik je de niet-overtuigden alleen maar af, waarschuwt hij. Tja, die 99,75% kunnen we natuurlijk beter overtuigen door níét te zingen, door te zwijgen, door de politici gerust te laten. Onze wereldleiders hebben genoeg aan de overweldigende hoeveelheid weten­schappelijke publicaties, aan berichten over klimaat­rampen in de derde wereld, de cynische rush naar nog meer olie- en gaswinningen in arctische gebieden die ijsvrij worden, de ontdooiing van de perma­frost, de wereldwijd mislukkende graan­oogsten, de verzuring van de oceanen, het stijgende aantal orkanen, de teloor­gang van de bio­diversiteit, de klimaat­vluchtelingen, het tekort aan schoon water.

Nog een keer: die 0,25%. Wat zou die beter kunnen doen dan hartverwarmend te zingen. Door bij zichzelf te beginnen, roept iemand, door het goede voorbeeld te geven. Stel dat ze dat doen, die 0,25%. Stel even dat ze morgenvroeg allemaal als Low-Impact-people opstaan, zullen ze de gewone mens daarmee overtuigen? Kom nou.

De weg waar Sing for the Climate voor koos, is druk te zetten op politici. Een milde druk nog, hij mag best een paar hectopascal stijgen, want het zijn uiteindelijk wel de politici die we er wereldwijd van moeten overtuigen dat steeds meer gewone mensen (om de politieke term over te nemen) akkoord gaan met een krachtige aanpak. En of die politici alstublieft willen onthouden dat de deadline nog binnen hun ambtsperiode zal vallen, dat ze veroordeeld zijn tot het nemen van die zware verantwoordelijkheid. Tenzij ze koppig blijven talmen en wachten tot ze hun voorgangers kunnen blameren voor schuldig verzuim.

28 september 2012