Beste Björn,

Dit stukje begint met veel schroom en respect. De Vlaamse omroepen behoren wereldwijd tot de betere, de Vlaamse pers is niet van de minste. Als dan toch uitgerekend een uitzending van de VRT op de korrel moet, met name één item uit de Terzake-aflevering van 14 april 2014, dan is dat uit frustratie dat onze maatschappij er niet in slaagt op een volwassen manier om te gaan met de ecologische crisis, in het bijzonder het meest urgente aspect ervan, de klimaatverstoring. En ook, en dat is wat ik hier nu even kwijt wil, dat de media en de betere pers het moeilijk hebben met hun rol van verslaggeving en duiding over wetenschappelijk gefundeerde onderwerpen. Beste Björn, beste Yves, Liesbeth, Karel, Pascal, Kris, Isabel... wetenschap vraagt een andere vorm van verslaggeving dan politiek, vrije markt, sport, natuurrampen, corruptie, oorlog.

Het gewraakte Terzake-item vatte deel 3 van het IPCC-rapport AR5 in drie zinnen samen (strekking: "het klimaat is niet eens zo'n groot probleem") en vervolgens kwam onze onovertroffen sympathieke Frank de Boosere aangefietst. Hij mocht douchen, vegetarisch eten en zich matig voortplanten. Tenminste, dat is wat wij beter zouden doen, zei hij, omdat we er geld mee uitsparen. En het licht uitdoen, dat moeten we vooral ook niet vergeten. En dan kwam het obligate kritische interview, met Richard Tol, die ene expert die het klimaatpanel heeft verlaten omdat het verhaal van zijn collega's hem te alarmistisch klinkt en overigens ook goeddeels gelogen. Zegt hij zelf. Wat die 234 andere experts, de onverlaten die het klimaatpanel niet hebben verlaten dan wel in hun rapport durfden te schrijven, die wetenschap heeft Terzake ons gelukkig bespaard. Hun evaluatie steunt weliswaar op rapporten van duizenden wetenschappers, tienduizenden opmerkingen, honderdduizenden observaties verzameld over tientallen jaren. Hun genuanceerde formuleringen, hun afgewogen consideraties, hun gedocumenteerde zekerheidsmarges... Terwijl Terzake gemakkelijk te rade had kunnen gaan bij Mathias Bienstman (BBL) of Jean-Pascal van Ypersele (vice-voorzitter IPCC) of Hans Bruyninckx (Europees Milieuagentschap), om enkele Belgen te noemen. Die hadden het rapport kunnen duiden, ze hadden kunnen uitleggen wat we eruit kunnen leren en hoe het IPCC werkt (een orgaan van de Verenigde Naties dat de Nobelprijs won), en hoe voorzichtig het zijn conclusies formuleert. En wat de politiek daarmee kan doen, en niet zal doen.

Dit gaat niet zomaar over een of ander laboratorium­experimentje, dit betreft een van de meest grootschalige en grondigste wetenschappelijke onderzoeksprojecten ooit. Met recht, want de klimaat­verstoring is bij verre het meest dringende probleem van de ecologische crisis en waarschijnlijk de meest existentiële bedreiging waarmee de mensheid ooit werd geconfronteerd. Het goede nieuws is dat we dat ontdekt hebben op een moment dat de mens de middelen heeft om er verstandig mee om te gaan. De rapporten van het IPCC en de bevindingen van de klimaatwetenschap zijn, in tegenstelling tot wat Terzake bij monde van Tol suggereert, niet alarmistisch of paniekerig. Ze beschrijven de realiteit zo goed mogelijk (dat is na al die jaren bangelijk goed) en geven de mogelijkheden aan om onze toekomst in eigen hand te nemen. Daarnaar kijken met onze blinde vlek (zoals Terzake doet) leidt tot uitstel van de broodnodige ecologische transitie en fluitend doorgaan zoals we bezig zijn tot er op een dag een écht alarm afgaat. De paniek die dan ontstaat willen we ontlopen. Dat kan nog gemakkelijk, als we nu even ter zake willen komen.