Deze foto heet zelfportret in D. U denkt misschien dat ik dit zelf heb gefotografeerd. Dat is juist. U denkt ook dat ik op de foto sta, of toch minstens mijn schaduw. Dat is ook juist. U denkt misschien niet dat de opname in re groot plaats had, wel in een dorp waarvan de naam begint met de letter d. Nog eens juist. Dat weet u allemaal, niet van de foto maar van de suggestieve titel. Zo gemakkelijk werkt suggestie, er is geen kunst aan. Zo gemakkelijk dat deze alinea helemaal overbodig is. Laten we hem maar schrappen.
Je kunt zien dat het veld vers gerooid is. De alomtegenwoordige maïs is weg. Mooi zo, het landschap kan opnieuw ademen, de oogst is verhakseld en ingekuild, het wintervoer is veilig. Het veld heeft even niets om handen. De schaduw kan rustig de tijd nemen om zelfportretten te maken. Voor het winterzaad werden nog geen voren getrokken, de richting waarin ze zullen lopen is nog niet duidelijk. De schaduw bekijkt het allemaal nog, hij weet niet welke kant hij zal uitgaan. Hij moet zelf uitmaken welke vluchtlijnen hij zal uitzetten.
De schaduw is lang, dat zie je. Het is herfst. Herfst is een gevolg van de combinatie van de breedtegraad en de stand van de aardas tegenover de ecliptica. Het is nu herfst, maar de herfst maakt schaduwen weliswaar langer, maar hij is niet bepalend voor hun lengte. Daarvoor is de tijd van de dag veel belangrijker, en nog belangrijker is of de zon schijnt. De zon is de belangrijkste bron van schaduw. Dat weten we allemaal wel, maar toch associëren we de lange schaduw met de herfst.
De herfst als laatste, boeiende seizoen, daarna komt de koude winter die het einde is of het begin, dat is niet helemaal duidelijk, het nulpunt waarnaar we aftellen en waarvandaan alles begint. De eekhoorntjes hebben hun voorraden aangelegd, de hamsters gehamsterd, de trekvogels getrokken, de herten geburld en de dagen gekort. In de winkels komt straks het chocoladegoed voor Sinterklaas die de kerstversiering ophangt voor de drie wijzen op hun weg naar carnaval. De herfst is een fantastisch seizoen.
